Chemioterapia

Chemioterapia w raku pęcherza moczowego

Może być stosowana na różne sposoby, w zależności od zaawansowania choroby:

  • Chemioterapia dopęcherzowa: Używana głównie w przypadku raka nienaciekającego mięśniówkę (NMIBC). Leki, takie jak mitomycyna C, podaje się bezpośrednio do pęcherza przez cewnik, co pozwala na działanie głównie miejscowe. Jest to metoda szczególnie skuteczna w zapobieganiu nawrotom po TURBT.
  • Chemioterapia systemowa: Stosowana w zaawansowanych stadiach raka (naciekającego mięśniówkę – MIBC, lub przerzutowego). Leki, takie jak cisplatyna, podaje się dożylnie, aby działały na cały organizm, często w skojarzeniu z innymi metodami, np. przed radykalną cystektomią (chemioterapia neoadiuwantowa) lub jako leczenie paliatywne.
  • Chemioterapia neoadiuwantowa i adiuwantowa: W przypadku raka naciekającego mięśniówkę, przed lub po cystektomii, stosuje się chemioterapię systemową, aby zmniejszyć ryzyko nawrotu i poprawić przeżycie.

Mitomycyna C we wlewkach dopęcherzowych po TURBT

Mitomycyna C (MMC) jest jednym z najczęściej stosowanych leków w chemioterapii dopęcherzowej po TURBT. Jej działanie polega na uszkadzaniu DNA komórek nowotworowych, co zapobiega ich podziałowi i wzrostowi. Wlewki z mitomycyną stosuje się głównie u pacjentów z NMIBC o niskim lub pośrednim ryzyku nawrotu, choć w niektórych przypadkach mogą być również rozważane u pacjentów z wysokim ryzykiem.

Jak podaje się mitomycynę?

Pojedyncza wlewka po TURBT: Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Urologicznego (EAU), pacjentom z NMIBC o niskim ryzyku nawrotu zaleca się podanie pojedynczej wlewki mitomycyny C w ciągu 6-24 godzin po zabiegu TURBT. Lek podaje się przez cewnik, a pacjent powinien utrzymać go w pęcherzu przez 1-2 godziny. Taka jednorazowa dawka zmniejsza ryzyko nawrotu o około 13-14%, co potwierdzają metaanalizy obejmujące tysiące pacjentów..

Mitomycyna C pytania i odpowiedzi

Najczęściej używa się schematów opartych na cisplatynie, np. MVAC (metotreksat, winblastyna, doksorubicyna, cisplatyna) lub GC (gemcytabina i cisplatyna).

Mitomycyna ma mniej działań niepożądanych w porównaniu z BCG, co czyni ją lepszą opcją dla pacjentów, którzy źle tolerują immunoterapię. Jest również tańsza i łatwiejsza w stosowaniu.

W przypadku guzów wysokiego ryzyka (np. T1 high-grade) mitomycyna jest mniej skuteczna niż BCG w zapobieganiu progresji do postaci naciekającej. Ponadto, nie należy jej podawać w przypadku perforacji pęcherza po TURBT lub przy intensywnym krwawieniu wymagającym płukania pęcherza.

Chemioterapia neoadiuwantowa w raku pęcherza moczowego

Chemioterapia neoadiuwantowa to rodzaj leczenia stosowanego w raku pęcherza moczowego, głównie w przypadku raka naciekającego mięśniówkę (MIBC – muscle-invasive bladder cancer), czyli bardziej zaawansowanego stadium (T2-T4). Podaje się ją przed główną operacją - cystektomią radykalna (usunięcie całego pęcherza), aby poprawić wyniki leczenia.

.

Chemioterapia neoadiuwantowa to leki przeciwnowotworowe podawane dożylnie (systemowo), zanim pacjent przejdzie operację. W raku pęcherza najczęściej stosuje się ją u osób z rakiem naciekającym mięśniówkę, ale bez widocznych przerzutów (stadium T2-T4, N0, M0). Celem jest:

  • Zmniejszenie rozmiaru guza, co ułatwia operację.
  • Zniszczenie mikroprzerzutów, które mogą być niewidoczne w badaniach.
  • Zwiększenie szans na dłuższe przeżycie bez nawrotu raka.

Chemioterapia neoadjuwantowa pytania i odpowiedzi

Badania pokazują, że mitomycyna C jest skuteczna w zapobieganiu nawrotom NMIBC. Metaanaliza 3703 pacjentów z 11 randomizowanych badań wykazała, że dopęcherzowa chemioterapia z mitomycyną zmniejsza ryzyko nawrotu o 44% w porównaniu do samego TURBT. Jednak w porównaniu z immunoterapią BCG (szczególnie w schemacie podtrzymującym), mitomycyna jest mniej skuteczna w zapobieganiu progresji choroby u pacjentów z wysokim ryzykiem.

Według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Urologicznego (EAU), chemioterapia neoadiuwantowa jest zalecana w następujących sytuacjach:

Rak naciekający mięśniówkę (MIBC): Stadium T2-T4, bez przerzutów (N0, M0).

Pacjenci w dobrym stanie ogólnym: Chemioterapia z cisplatyną jest wymagająca, więc pacjent musi mieć dobrą funkcję nerek (GFR >60 ml/min) i brak poważnych chorób serca czy wątroby.

Przed cystektomią radykalną: Jeśli planowane jest usunięcie pęcherza, chemioterapia neoadiuwantowa może poprawić wyniki operacji.

  1. Schemat leczenia:
    Najczęściej stosuje się 3-4 cykle chemioterapii, każdy trwający 2-3 tygodnie.
  2. Całe leczenie trwa zwykle 2-3 miesiące, aby nie opóźniać operacji. EAU zaleca, by cystektomia odbyła się w ciągu 6-12 tygodni po zakończeniu chemioterapii.





Czas trwania:



Podanie:



Chemioterapia neoadiuwantowa ma udowodnioną skuteczność w raku pęcherza:

Poprawa przeżycia: Badania (np. metaanaliza SWOG 8710) pokazują, że chemioterapia neoadiuwantowa z cisplatyną zwiększa 5-letnie przeżycie o 5-8% w porównaniu do samej cystektomii. W liczbach bezwzględnych oznacza to wzrost przeżycia z 50% do 55-58%.

Zmniejszenie guza: U 30-40% pacjentów guz zmniejsza się do stadium T0 (brak guza w badaniu po operacji), co znacząco poprawia rokowanie.

Zwalczanie mikroprzerzutów: Nawet jeśli przerzuty nie są widoczne, chemioterapia może je zniszczyć, co zmniejsza ryzyko nawrotu.

Chemioterapia neoadiuwantowa jest skuteczna, ale ma też swoje minusy:

Toksyczność: Cisplatyna może powodować nudności, wymioty, zmęczenie, spadek liczby białych krwinek (ryzyko infekcji), uszkodzenie nerek i słuchu. Schemat GC jest łagodniejszy niż MVAC, ale i tak wymaga monitorowania.

Opóźnienie operacji: Jeśli pacjent źle toleruje chemioterapię, może to opóźnić cystektomię, co w rzadkich przypadkach zwiększa ryzyko progresji raka.

Nie każdy kwalifikuje się do leczenia: Około 50% pacjentów z MIBC nie może otrzymać cisplatyny z powodu złej funkcji nerek, wieku lub innych chorób.

Najczęstsze skutki uboczne:

Osłabienie i zmęczenie.

Wypadanie włosów (szczególnie przy MVAC).

Nudności (zmniejszane lekami przeciwwymiotnymi).

Rzadziej: infekcje, uszkodzenie nerek, neuropatia (drętwienie rąk i nóg).

Podsumowanie

Chemioterapia neoadiuwantowa w raku pęcherza moczowego to skuteczna metoda poprawiająca wyniki leczenia u pacjentów z rakiem naciekającym mięśniówkę (MIBC), szczególnie przed planowaną cystektomią. Schematy oparte na cisplatynie (GC lub MVAC) mogą wydłużyć przeżycie, zmniejszyć guza i zwalczyć mikroprzerzuty, ale wymagają dobrego stanu zdrowia pacjenta. Pomimo skutków ubocznych, takich jak zmęczenie czy nudności, korzyści często przewyższają ryzyko, zwłaszcza u osób w dobrym stanie ogólnym. Decyzję o jej zastosowaniu podejmuje zespół onkologiczny, uwzględniając stan pacjenta i zaawansowanie raka.

Umów się na rozmowę o formie leczenia raka pęcherza