Radioterapia

Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego

Radioterapia jest jedną z metod leczenia raka pęcherza moczowego, stosowaną głównie w przypadku raka naciekającego mięśniówkę (MIBC, stadium T2-T4) jako alternatywa dla cystektomii radykalnej (usunięcia pęcherza) lub w leczeniu paliatywnym. Choć nie jest to metoda pierwszego wyboru, może być skuteczna w określonych sytuacjach, szczególnie gdy pacjent nie kwalifikuje się do operacji.

Radioterapia w raku pęcherza

Radioterapia jest rozważana w następujących przypadkach:

  • Zachowanie pęcherza: U pacjentów z MIBC, którzy nie mogą lub nie chcą poddać się cystektomii, radioterapia (często w połączeniu z chemioterapią) pozwala zachować pęcherz i jego funkcję.
  • Leczenie paliatywne: W zaawansowanym raku z przerzutami radioterapia łagodzi objawy, takie jak ból czy krwiomocz.
  • Pacjenci niekwalifikujący się do operacji: Osoby z chorobami współistniejącymi (np. serca, płuc) lub w podeszłym wieku mogą lepiej tolerować radioterapię niż operację.

Radioterapia wykorzystuje promieniowanie jonizujące do niszczenia komórek nowotworowych, uszkadzając ich DNA i uniemożliwiając dalszy wzrost. W raku pęcherza stosuje się głównie radioterapię zewnętrzną (EBRT), gdzie promieniowanie jest kierowane na obszar pęcherza z zewnątrz ciała. Często łączy się ją z chemioterapią (np. cisplatyną), co zwiększa skuteczność – taki schemat nazywa się chemioradioterapią.

  • Dawkowanie: Standardowo podaje się 55-65 Gy w frakcjach przez 5-7 tygodni (np. 1,8-2 Gy dziennie).
  • Chemioradioterapia: Leki, takie jak cisplatyna lub 5-fluorouracyl (5-FU) z mitomycyną C, podaje się równolegle, aby uwrażliwić komórki rakowe na promieniowanie.
  • Zachowanie pęcherza: Po radioterapii wykonuje się cystoskopię, aby ocenić odpowiedź na leczenie. Jeśli rak nie ustępuje, może być konieczna cystektomia.

tRadioterapia w połączeniu z chemioterapią pozwala na zachowanie pęcherza u 50-70% pacjentów z MIBC, a 5-letnie przeżycie jest niższe niż u osób poddanych cystektomii.

Radioterapia może powodować:

  • Objawy miejscowe: podrażnienie pęcherza (pieczenie, częstomocz), biegunka, podrażnienie odbytnicy.
  • Objawy ogólne: zmęczenie, nudności.
  • Późne powikłania: zmniejszenie pojemności pęcherza, przewlekłe zapalenie, uszkodzenie jelit.

Podsumowanie

Radioterapia w raku pęcherza moczowego jest cenną opcją dla pacjentów, którzy chcą uniknąć usunięcia pęcherza lub nie mogą przejść operacji. W połączeniu z chemioterapią daje szansę na kontrolę choroby i zachowanie funkcji pęcherza, choć wiąże się z ryzykiem nawrotu i skutkami ubocznymi. Decyzja o jej zastosowaniu powinna być podjęta przez zespół onkologiczny, uwzględniając stan pacjenta i zaawansowanie raka.