Rezonans magnetyczny miednicy

Rola rezonansu magnetycznego w raku pęcherza moczowego

Rezonans magnetyczny (MRI) to zaawansowana technika obrazowania wykorzystująca pole magnetyczne i fale radiowe do tworzenia szczegółowych obrazów tkanek miękkich. W kontekście raka pęcherza moczowego MRI nie jest badaniem pierwszego rzutu (takim jak cystoskopia czy USG), ale odgrywa istotną rolę w wybranych przypadkach, szczególnie w ocenie zaawansowania miejscowego i planowaniu leczenia. Jego zaletą jest wysoka rozdzielczość tkankowa, brak promieniowania jonizującego oraz możliwość obrazowania wielopłaszczyznowego.

Jak przygotować się do badania?

Przygotowanie do rezonansu magnetycznego

.

Przed badaniem:

  1. Należy oznaczyć poziom kreatyniny w surowicy krwi (pobrać krew do badania). Wynik jest zazwyczaj ważny do 2 tygodni
  2. Należy pozostać na czczo przez 4-6 godzin przed badaniem – nie jeść ani nie pić (oprócz wody w małych ilościach, jeśli lekarz na to zezwoli).

Nawodnienie:

Dzień przed badaniem zaleca się picie dużej ilości wody (ok. 1,5-2 litrów), aby nerki były dobrze przygotowane do wydalania kontrastu.Po badaniu również należy pić dużo płynów, aby przyspieszyć eliminację środka kontrastowego.

Leki
Przyjmowanie stałych leków (np. na nadciśnienie) jest zwykle dozwolone – należy skonsultować to z lekarzem.

Pacjenci przyjmujący metforminę (lek na cukrzycę) mogą zostać poproszeni o odstawienie go na 48 godzin przed i po badaniu, jeśli istnieje ryzyko niewydolności nerek (kontrast może nasilać działania niepożądane).

Pacjent musi poinformować lekarza o alergii na jod (składnik kontrastu), astmie, niewydolności nerek lub wcześniejszych reakcjach na kontrast. W takich przypadkach może być konieczne podanie leków przeciwhistaminowych lub wykonanie TK bez kontrastu.

Alergie

Pacjent musi poinformować lekarza o alergii na jod (składnik kontrastu), astmie, niewydolności nerek lub wcześniejszych reakcjach na kontrast. W takich przypadkach może być konieczne podanie leków przeciwhistaminowych lub wykonanie TK bez kontrastu.

Przebieg badania

  • Pacjent leży na stole tomografu, który przesuwa się przez skaner w kształcie pierścienia.
  • W trakcie TK z kontrastem pielęgniarka zakłada wenflon i podaje środek kontrastowy – pacjent może odczuć ciepło w ciele, metaliczny posmak w ustach lub lekkie parcie na mocz (normalne reakcje).
  • Badanie trwa 5-15 minut, w zależności od zakresu (miednica, jama brzuszna, klatka piersiowa). Faza urograficzna wymaga nieco więcej czasu

.

Po TK z kontrastem należy pić dużo wody (2-3 litry w ciągu dnia), aby wspomóc wydalanie kontrastu.

W razie bólu głowy, nudności czy wysypki po badaniu (rzadkie reakcje na kontrast) należy zgłosić się do lekarza.

Zastosowanie TK w raku pęcherza moczowego:

Ocena zaawansowania miejscowego (T w klasyfikacji TNM):
TK pozwala określić, czy guz nacieka poza ścianę pęcherza moczowego (np. do tkanki tłuszczowej okołopęcherzowej – T3, lub sąsiednich narządów – T4).W przypadku raka naciekającego błonę mięśniową (MIBC – muscle-invasive bladder cancer) niekiedy pomaga ocenić głębokość naciekania. (w tym przypadku dokładniejsze jest badanie MRI)

Wykrywanie przerzutów do węzłów chłonnych (N w TNM):

Umożliwia identyfikację powiększonych regionalnych węzłów chłonnych (np. biodrowych, zasłonowych), co sugeruje obecność przerzutów (N1-N3).Jest bardziej czuła niż USG w ocenie węzłów chłonnych w miednicy.


Wykrywanie przerzutów odległych (M w TNM):

TK jamy brzusznej i klatki piersiowej pozwala ocenić obecność przerzutów do odległych narządów, takich jak wątroba, płuca, kości czy inne struktury (M1).

Diagnostyka różnicowa:

Pomaga odróżnić raka pęcherza od innych przyczyn objawów, np. kamieni moczowych, guzów nerek czy stanów zapalnych.W przypadku krwiomoczu (hematuria) o niejasnej przyczynie TK jest często wykonywana jako badanie uzupełniające po USG.


Planowanie leczenia:

Przed radykalną cystektomią (usunięciem pęcherza) lub radioterapią TK dostarcza informacji o rozległości guza i jego stosunku do otaczających tkanek.

W przypadku chemioterapii systemowej pomaga monitorować odpowiedź na leczenie.

Tomografia komputerowa pytania i odpowiedzi

  1. Urografia TK (uro-TK/ uro-CT z kontrastem urograficznym): Specjalny protokół, w którym podaje się środek kontrastowy dożylnie, aby uwidocznić drogi moczowe (nerki, moczowody, pęcherz). Pozwala na ocenę całego układu moczowego i wykrycie zmian synchronicznych, np. raka górnych dróg moczowych (UTUC). Badanie jest dłuższe z powodu konieczności dotarcia i filtracji kontrastu przez nerki
  2. TK jamy brzusznej i miednicy: Standardowe badanie oceniające pęcherz, węzły chłonne i sąsiednie narządy.
  3. TK klatki piersiowej: Wykonywana dodatkowo w celu wykluczenia przerzutów do płuc.

  • Wysoka rozdzielczość i zdolność do obrazowania struktur głębokich.
  • Szybkość wykonania (kilka minut).
  • Możliwość oceny całego ciała w jednym badaniu (np. TK „od szyi do miednicy”).

  • Mniejsza czułość w wykrywaniu wczesnych stadiów raka nienaciekającego mięśniówki (NMIBC) – tu dominuje cystoskopia i MRI
  • Trudności w różnicowaniu zmian zapalnych od nowotworowych bez biopsji.
  • Ekspozycja na promieniowanie i konieczność podania kontrastu, co może być przeciwwskazane u niektórych pacjentów.

Wynik cytologii osadu moczu jest oparty o standaryzowany system raportowania znany jako System Paryski opublikowany w 2022 r.


• Brak możliwości postawienia odpowiedniej diagnozy;
• Ujemny
• Atypowe komórki nabłonka przejściowego (Atypia);
• Podejrzany dla HG (high grade);
• Wysoki stopień złośliwości/G3 (złośliwy).

W praktyce klinicznej wynik cytologii zawsze interpretuje się w kontekście objawów pacjenta, wyników innych badań (np. badania obrazowe, cystoskopia) oraz historii medycznej.